- سارا آهویی |
- سردبیر کادویاب
- زمان مطالعه: 5 دقیقه
- 176 بازدید |
- 9 ماه قبل
جشن چهارشنبه سوری به همراه تاریخچه، هدایا و رسومات
لوازم آتش بازی چهارشنبه سوری و گاهی اوقات هم هدایاش ! رسیدیم به آخرای سال و نزدیک شدیم به یکی از دوست داشتنی ترین و پر طرفداترین جشن های باستانی و سنتی ما ایرانی ها که فکر می کنیم همه دیگه با پوست و خون و استخون باهاش آشنایی خوبی دارن و خبر داریم که کادوجو های عزیزمون که خیلی زیاد به جشن های باستانی ایران پایبند هستن ، روی این یکی جشن تعصب فوق العاده زیادی دارن. از اون جایی که ما هم مثل همه ی شما هستیم و برامون مهمه که اسم دونه به دونه ی این جشن ها توی لیست مقالاتمون باشه ، موضوع امروز رو اختصاص دادیم به همین جشن پاک. پس بریم با هم بخونیم و بیشتر کنکاش کنیم.
جشن چهارشنبه سوری
جشن چهارشنبه سوری از اون دسته جشن هاییه که درباره ی تاریخچه و این که اولین بار از کجا اومده و متعلق به چه دوره ای بوده و این جور مسائلش خیلی بحث و به قول معروف اختلاف نظر هست که سعی می کنیم این جا خیلی خلاصه درباره شون براتون بگیم تا به هر حال همون جوری که به این جشن احترام می ذارین و به برگزار کردنش اهمیت می دین ، درباره ی تاریخچه ش هم اطلاعات خوبی داشته باشه و برای بچه هاتون توضیحات لازم رو زحمت بکشین و بدین که بدونن ماجرا از چه قراره و این اطلاعات نسل به نسل منتقل بشه و بین مردم خوبمون باقی بمونه.قبلش چون نزدیک عیده و بهتره دست خالی نرید عید دیدنی بد نیست مقاله بهترین ایده ها برای هدیه عید نوروز رو بخونید.
شاید باورش برای بعضی ها سخت باشه که یه عده ای از افراد برای جشن چهارشنبه سوری هم به کادو چی بخرم فکر می کنن. اگر جز این دسته عزیزان هستین اصلا نگران نباشین که توی این مقاله هم به رسم همیشه براتون گزینه های ممکنه رو می نویسیم و معرفی می کنیم. خوبه اینم بدونین که جشن چهارشنبه سوری فقط به آتیش روشن کردن و پریدن از روی آتیش ختم نمیشه ، بلکه چند تا رسم خیلی قدیمی و جالب هم توی این شب اجرا می شده که متاسفانه این روز ها دیگه کمتر کسی انجامش می ده و خیلی ها هم اصلا از وجودشون بی اطلاعن.
جشن چهارشنبه سوری از غروب آخرین سه شنبه ی اسفند ماه هر سال تا پاسی از شب برگزار میشه و اصل قضیه خرید کادو نیستش و بلکه همه مون می دونیم اینه که مردم چند تا دسته آتیش روشن کنن و با جشن و شادی از روی آتیش بپرن. این رسم بزرگ و کوچیک نمی شناسه و هر سن و سالی که توانایی پریدن داشته باشه باید اجراش کنه. تمام لذت و خوشی این جشن هم اینه که با رعایت یه سری اصول که دیگه همه مون می دونیم ( منظورمون رعایت نکات ایمنی برای خودمون و دیگران و البته محیط زیست و … هست ) به صورت دسته جمعی و توی فضای آزاد اجرا و برگزار بشه. اگر شما هم دارین به کادو برای این روز برای شوهر خودتون فکر می کنین خوبه که از مقاله ی کادو برای مرد متاهل هم کمک بگیرین. امسال هم که جشن چهارشنبه سوری افتاده 22 ام اسفند ماه و به احتمال زیاد همگی آماده این و هیجان زده.
لوازم آتش بازی چهارشنبه سوری
همون طوری که گفتیم داستان جشن چهارشنبه سوری فقط به پریدن از روی آتیش ختم نمیشه و کلی رسم های جالب و بامزه ی دیگه هم در کنار خودش داره و اصلا این که چرا اسمش رو جشن چهارشنبه سوری گذاشتن و معنا و مفهومش چیه هم موضوع جالبیه که حتما براتون در موردش بیشتر می گیم. اما از اون جایی که مطالب برای گفتن زیاد هست و ما اصلا دلمون نمی خواد که کادوجوهامون رو خسته کنیم می ریم اول یه دونه از گزینه های چالش دوست شناسی کادویی رو با هم ببینیم و بعدش دوباره به ادامه ی بحث جذابمون بر می گردیم. گزینه ی فوق العاده جالبی که اگر موقع برگزاری جشن پاک چهارشنبه سوری توی دستاتون باشه و ازش استفاده کنین هم خودتون کلی لذت می برین و هم کلی توجه بقیه رو جلب می کنین.
پودر جادویی تغییر رنگ دهنده آتش چهارشنبه سوری
این پودرهای واقعا جادویی قابلیت های خیلی خاص و ویژه ای دارن. این جوری که اگه توی شب جشن چهارشنبه سوری که آتیش روشن کردین و همه هیجان دارن ، شما یه کم از این پودر رو به آتیش اضافه کنین ، رنگ آتیش عوض میشه و هیجان همه رو چندین برابر می کنه. اصلا هم نیاز نیست خیلی صبر کنی تا منتظر نتیجه بمونی چون که به سرعت باعث تغییر رنگ آتیش میشه و نکته ی دیگه ی خیلی مهمش اینه که اصلا سر و صدا هم نداره. حتما هم نیاز نیست برا کسی بخریدش که. اصلا به عنوان ایده کادو برای خودم گوشه ی ذهنتون باشه.
حالا بریم ببینیم که داستان اسم و کلمه « سور » و اینا از کجا میاد. حقیقتا دو تا نظریه وجود داره که ما اونی که بیشتر احتمال درست بودنش هست و منطقی تر به نظر میاد با توجه به تحقیقاتی که کردیم رو براتون می گیم و از اون یکی گذر می کنیم که بتونیم سریع تر ایده کادو بعدی رو خدمتتون معرفی کنیم که می دونیم بی صبرانه منتظرش هستین و خب البته حق دارین چون این یکی هم خیلی کاربردی و کارآمده. آخرای اسفند ماه هم هستیم ولی هنوز هم خوندن مقاله کادو برای اسفند ماهی چی بخرم خالی از لطف نیست.
معنی کلمه سوری ، « سرخ » هستش و از اون جایی که توی این جشن باستانی هم آتش به رنگ سرخ روشن میشه پس این کلمه هم در همین راستا به کار برده شده و به علاوه ی این که توی زبان فارسی گُلِ سوری به معنیِ گُلِ سرخ یا سُهروَردی (گل سرخ) ورد به معنی گل هستش که همگی از ریشه ی سور هستن. و واقعیت اینه که اسم اولیه ی این مراسم «جشنِ سوری» بوده و کلمه ی چهارشنبه بعدا بهش اضافه شده. راستی دوستتون که یادتون نرفته ؟ تست دوست شناسی رو می گیم. منتظر شماست تا کمکتون کنه.
یه مورد دیگه هم بد نیست بدونین اینه که:به گفته آقای ابراهیم پورداوود، با توجه به نقش پررنگ آتیش توی فرهنگ ایران باستان، شاید بشه گفتش که جشن گرفتن همچین مناسبتی بی ارتباط با جشن های شش روزه ی پایان سالی نباشه که در زمان اردشیر اول ساسانی برگزار می شدن. اما مشکل و در واقع شک و شبهه از جایی شروع میشه که می دونیم آتیش برای زرتشتیان خیلی مقدس بوده و یه کارهایی مثل پریدن از روی آتش توهین به حساب می اومده. پس خیلی ها معتقدن که این سنت بعد از حمله ی اعراب به ایران و ورود اسلام به کشورمون به جشن چهارشنبه سوری اضافه شده. البته که بعضی ها از افراد اهل فن هم این موضوع رو رد می کنن و بنا بر دلایلی ( که دیگه ازشون گذر می کنیم که خسته نشین ) معتقدن که باز هم این سنت به دوران زرتشتیان بر می گرده.
آتش ساز قابل حمل فلشی بدون نیاز به سوخت
مطمئنا برای شما هم خیلی پیش اومده که چه توی جشن چهارشنبه سوری چه توی پیک نیک و دورهمی های بیرون شهری و یا حتی جشن تولد های بزرگی که قبلش هم کلی به چی بخرم کادو تولد فکر کردین و مراسم جوری بوده که نیاز به روشن کردن آتیشی شعله ای چیزی داشتین به مشکل برخوردین. حالا می خوایم بهتون این آتش ساز قابل حمل رو معرفی کنیم که خیلی به کارتون میاد و چاره ساز خیلی از مشکلات این سبکی براتون میشه. حتما برید توی صفحه ی مربوط بهش و درباره ش بخونین که شک نداریم اگه درباره ش بخونین عاشقش می شین.
خب بریم کم کم ببینیم که آداب و سنت ها توی جشن چهارشنبه سوری به چه صورت هستش و مردم شهرهای مختلف چه کار هایی می کنن و یا می کردن. البته این هم بگیم که خوشبختانه یه تعدادی از خانواده ها رو می بینیم که خیلی به رسم های این چنینی که توی جشن چهارشنبه سوری انجام می شده ، پایبندن و بر خلاف این که دیگه خیلی ها انجامشون نمی دن ، اما این دسته از پدر مادر های عزیز بچه هاشون رو به شیوه های مختلف با این رسوم آشنا می کنن و شوق انجامش رو توی دلشون می کارن که باید بگیم کارشون خیلی درسته و همین جا کل تیم کادویاب سر تعظیم فرود میاریم برای چنین خانواده های با فرهنگ و اصیلی. همون طور که یه سری جشن ها شاید به نوعی از فرهنگ های دیگه وارد فرهنگ ما شدن اما چون پیام آور عشق و شادیه ما دوست داریم که اجراشون کنیم مثل کادو ولنتاین چی بخرم و اتفاقا خیلی هم اتفاق خوب و جالبیه ، رسم ها و جشن های باستانی خودمون رو هم باید محترم بدونیم و اجرا کنیم.
خب اگه بخوایم خیلی سنتی طور به جشن چهارشنبه سوری نگاه کنیم ، یکی دو روز قبل از این جشن پاک مردم برای جمع کردن هیزم یا چوب و بوته و خلاصه چیزهایی توی این دسته که راحت بشه باهاشون آتیش روشن کرد می رفتن بیرون شهر یا باغ های اطراف. خیلی وقت ها هم برای آتیش روشن کردن از پسماندهای کشاورزی استفاده می شده که البته هنوز هم توی برخی منطقه ها به همین صورت انجام میشه مثلاً در خور برگ خرما یا در گیلان ساقه برنج رو می سوزونن. جایی هم که آتیش رو روشن می کنن معمولا پشت بوم ، حیاط خونه، میدان روستا و یا خیابون های توی شهرها جلوی خونه هاست. رسم هم بر اینه که این آتیش ها توی تعداد فرد (یک، سه، پنج یا هفت) و به فاصله چند متری از هم چیده و روشن میشن و پریدن از روی آتیش هم که با خوندن شعر «سرخی تو از من، زردی من از تو» همراهه که در واقع از یه باور قدیمی میاد که با این کار داریم بیماری و زرد رویی رو برای سال بعدی از خودمون دور می کنیم و سلامتی و پاکی رو از آتیش که نمادی از پاکی هست می گیریم. قبل از تمام شدن این بحث هم یه یادآوری بهتون کنیم که حتما مقاله ی کادو برای پسر 10 ساله و کمتر رو بخونین که حتما برای خرید عیدی برای کوچولوها کلی کمک تون می کنه.
نکته ای که توی تحقیقات درباره ی جشن چهارشنبه سوری توجهمون رو جلب کرد و دوست داشتیم شما هم بدونین ، این بود که تا قبل از سال 1300 توی این شب مردها تیراندازی هوایی می کنن که یه نوعی از ابراز شادی هستش و توی خیلی از قومیت های ایرانی هنوز هم توی مراسمات و جشن های عروسی این کار انجام میشه ، اما خب بعد از این سال که نگه داری اسلحه رو ممنوع می کنن دیگه خودتون خوب در جریانین که ترقه بازی خیلی خیلی رایج میشه.
رسومات باستانی چهارشنبه سوری
با اجازه ی شما کادوجو های عزیزمون ، اول یه توضیحی درباره ی دو رسم زیبا و قشنگ قاشق زنی و کوزه شکنی بدیم و بعد بریم برای معرفی ایده کادو بعدی مون به شما.
قاشقزنی در شب چهارشنبه سوری
شاید اگر شما کادوجوی عزیزی که در حال خوندن این مقاله هستی از متولدین دهه های شصت و پنجاه و یا حتی به ما قبل باشی ، به خوبی با رسم و آیین قاشق زنی توی شب چهارشنبه سوری آشنایی داشته باشی. برای این رسم که معمولا بعد از مراسم آتیش بازی انجام میشه ، دختر ها و پسر ها جوون و یا نوجوون چادر می زنن و یه جوری در واقع این چادر رو سر می کنن که تا روی صورتشون کاملا پایین بیاد و هدف اینه که صورتشون پوشونده بشه تا شناخته نشن. بعدش هم معمولا توی دسته های چند نفری با همو ن چادر ها و کاسه و قاشق به دست می رین در خونه ی همسایه ها و با زدن محکم قاشق روی کاسه ها اعلام می کنن که دم در هستن و در حال اجرای مراسم قاشق زنی. زیبایی این رسم رو شاید میشه در این هم دید که توی همون زمان های قدیم خرید کادو و هدیه دادن حتی به غریبه ها نشونه ای از مهمون نوازی ما ایرانی ها بوده که همیشه زبان زد خیلی از فرهنگ های دیگه ست. در ادامه هم همسایه ها که منتظر شنیدن صدای قاشق و کاسه ها هستن میرن دم در و توی کاسه ها شکلات و آجیل و نقل و حتی گاها پول نقد به عنوان برکت و هدیه می ذارن.
اما در جواب این که چه طور اصلا همچین رسمی توی جشن شب چهارشنبه سوری به وجود اومده و بر اساس چه اعتقادی شکل گرفته ، می شه گفت که زرتشتیان معتقدن که روح های نیک و خوب در رستاخیز آخر سال با صورت پوشیده شده میان توی جمع زنده ها و در واقع عزیزانشون و به خونه های بازمانده هاشون سر می زنن و بازمانده ها هم به عنوان یادبود و برکت بهشون هدیه کوچک یادگاری میدن.
کوزه شکنی در جشن شب چهارشنبه سوری
کوزه شکنی هم یکی دیگه از رسم های قدیمی توی این شب هستش که هنوز هم بعضی از مردم شهر های ایران بهش پایبندن و حتی بعد از پریدن از روی آتیش این سنت رو اجرا می کنن.راستش رو بخواین تو نظر خیلی ها رسم کوزه شکنی بر اساس اعتقادات خرافی به وجود اومده اما داستان این جاست که توی این رسم به خوبی میشه رعایت اصول بهداشتی و توجه ایرانی های باستان به نظافت رو دید. چرا که زرتشتی های زمان ایران باستان ، مردمی بسیار متمدن بودن که به این مسائل اهمیت زیادی می دادن. الان براتون واضح تر توضیح می دیم.راستی اگر دنبال کادوی تولد نه چندان گرون برای آقایون می گردین حتما مقاله ی کادو تولد مردانه ارزان رو بخونین تا مطمئن باشین که دست خالی نمی مونین.
ماجرا از این قراره که یه عده می گن این آیین بر پایه ی این باور خرافی بنا شده که توی اون زمان مردم معتقد بودن که کوزه بدیمنه و به خاطر همین هم با شکستنش می خواستن این بدیمنی ها رو از بین ببرن و از خودشون دور کنن. اما به احتمال خیلی زیاد به خاطر این بوده که ایرانی ها نسبت به تمیز بودن ظرف هایی که از سفال ساخته شدن مثل کوزه ( که خب اون موقع بیشتر مواد خوراکی شون رو توی این کوزه ها نگه داری می کردن ) به خاطر این که لعاب نداشتن و نمی تونستن مرتبا بشورنشون حساس بودن و معتقد بودن که برای حفظ بهداشت باید بعد از یک سال اون ها دور بندازن و از کوزه های نو استفاده کنن که خیلی منطقیه که این کارو با تموم شدن سال انجام می دادن.برا خانم ها هم مقاله گذاشتیم به خدا. کادو تولد زنانه ارزان کلی ایده های خوب و مناسب بهتون می ده خیالتون تخت.
اجرا کردن رسم کوزه شکستن توی جشن چهارشنبه سوری هم توی شهر های مختلف یه فرق های خیلی ریزی با هم داشته و در کل این جوری بوده که کوزه ها رو از ارتفاعات که معمولا پشت بوم خونه ها بوده پرت می کردن پایین تا بشکنن. ، این که می گن مردم خراسان هم با خوندن شعر « درد و بلای خَنِه رِ، رِختَم به توی کوچه » این رسم رو به جا می آوردن.
خب دیگه بریم که داشته باشیم :
فندک پلاسمایی برقی ضد آب با شارژ Usb
شما در نظر بگیر که جشن شب چهارشنبه سوریه و همه جمع شدن تو کوچه و اون همسایه تون که بدجور روش کراش داری هم ایستاده و زیر چشمی حواسش به شما هست. شما این فندک پلاسمایی برقی رو در میاری و می ری جلو و اون آتیش هایی که همه سعی دارن با بدبختی روشن کنن رو با این فندک شیک و با کلاس روشن می کنی. خدایی دیگه چی می خواین ؟ حالا جدا از این که ظاهر قشنگی داره ، خصوصیات خیلی خوبی هم داره. هم این که ضد آب و هیچیش نمیشه و هم این که پلاسماییه !!! و با یه شارژر راحت می تونین شارژش کنین که موندگاری بالایی هم داره این شارژش. خیلی وقتا این جور چیز ها به دادتون می رسن حتما نباید سیگاری باشین تا فندک تو جیبتون باشه که. تازه به عنوان ایده کادو برای همکار هم خیلی مناسب و خاصه.
رسم شال اندازی
می ریم سراغ آخرین آیین که به اسم شال اندازی در جشن شب چهارشنبه سوری معروفه و گفته شده که هنوز هم که هنوزه توی شهر ها و روستاهای استان هایی مثل همدان و زنجان این رسم اجرا میشه. واقعا آدم لذت می بره اینا رو می شنوه.
این رسم شال اندازی یه جورایی دوباره بر می گرده به داستان خرید کادو برای شب چهارشنبه سوری. چرا اینو می گیم ؟ چون که توی این شب جوون ها چند تا شال که از جنس ابریشم یا حریر باشن رو به هم گره می زنن تااااا به اندازه ی کافی بلند بشن. بعدش می رن از بالای پشت بوم خونه ها از قسمت دودکش این شال رو می ندازن تو خونه ی همسایه و چند تا سرفه می کنن تا افراد توی خونه متوجه شال بشن و براشون یا خوراکی که در واقع همون آجیل باشه و یا فال می ذارن. که هر کدوم از خوراکی ها هم یه معنی خاص خودش رو داره.
تا جایی که تونستیم و ازمون بر می اومد براتون از این جشن زیبا شب چهارشنبه سوری نوشتیم و حتی تلاش کردیم ایده کادو خلاقانه مربوط به این شب رو هم بهتون معرفی کنیم. همه ی اینا وظیفه ی ماست و منتی بر سر کادوجو های عزیزمون نمی ذاریم اما واقعا ازتون خواهش می کنم اگر ذره ای حرف و کلام تیم ما براتون اهمیت داره توی این شب اول از همه مراقب خودتون باشین، دوم سعی کنین مراسم رو به روش سنتی اجرا کنین و با سر و صداهای بلند و ترسناک مزاحم افرادی که بیمار توی خونه دارن و باید محیط آرومی فراهم کنن نشین و بعد هم که حیوون های زبون بسته رو سکته ندین. ما کوچک تر از اونی هستیم که این حرف ها رو بخوایم بزنیم اما حقیقتا وظیفه ی خودمون دونستیم که بنویسیم چون سلامتی تک تک شما برای ما مهمه.
امیدواریم که کلی توی جشن چهارشنبه سوری بهتون خوش بگذره و به همه تون صمیمانه این جشن پاک باستانی رو تبریک میگیم. چالش دوست شناسی هم یادتون نره.
1402-12-21